Bài 3: NGHIỆM PHÁP WEBER và RINNE

Nghiệm pháp Weber và Rinne thuộc trong đo sức nghe đơn giản

Đo sức nghe đơn giản là đo sức nghe không đòi hỏi phương tiện máy móc, phòng cách âm, kỹ thuật viên mà do chính thầy thuốc thực hiện ngay tại phòng khám

Đo sức nghe đơn giản giúp đánh giá định tính, định hướng nhanh về sức nghe, nghe kém và THỂ LOẠI NGHE KÉM.

Đo sức nghe (ĐSN) đơn giản gồm: ĐSN đơn giản bằng tiếng nói và bằng âm thoa

Đo sức nghe bằng âm thoa có nhiều nghiệm pháp (test) được dùng hiện nay NHƯNG nghiệm pháp Weber và Rinne thường được dùng nhất

Nhiều lúc các bạn sẽ thấy rối trong việc phân tích 2 nghiệm pháp trên. Bài viết này sẽ giúp gỡ rối cho các bạn

NP Weber và Rinne giúp chúng ta định hướng nhanh được thể loại nghe kém: nghe kém dẫn truyền (conductive hearing loss) hay nghe kém tiếp nhận (sensorineural hearing loss)

Nghe kém dẫn truyền: tổn thương ở tai ngoài hoặc tai giữa

Nghe kém tiếp nhận: tổn thương ở ốc tai, dây VIII hoặc não

2 NP này lợi dụng sự khác biệt giữa dẫn truyền đường khí và đường xương để phân biệt 2 dạng nghe kém trên

Dẫn truyền đường khí: sóng âm dẫn truyền qua tai ngoài, tai giữa để đến tai trong

Dẫn truyền đường xương: sóng âm dẫn truyền qua xương sọ để đến tai trong

Bình thường đường khí (ĐK) > đường xương (ĐX) (30s > 20s)

Ở trên chỉ mới là phần nhập đề, bây giờ chúng ta đi vào cách thực hiện và phân tích 2 nghiệm pháp này

NGHIỆM PHÁP WEBER

Cách thực hiện:

Đặt âm thoa đang rung động lên đường giữa hộp sọ bệnh nhân. 

Bảo bệnh nhân chú ý và cho biết nghe rõ hơn ở tai phải hoặc tai trái, hoặc hai tai bằng nhau, hoặc không phân biệt được (vì mục đích bài viết ở đây mình chỉ phân tích trường hợp nghe rõ hơn ở một tai bên phải hoặc bên trái)

Phân tích:

Khi đặt âm thoa đang rung động lên đường giữa hộp sọ bệnh nhân thì sóng âm sẽ dẫn truyền theo đường xương 2 bên để đến tai trong. 

Do đó, giả sử tai phải bị nghe kém dẫn truyền thì lúc này tai phải sẽ tiếp nhận dẫn truyền đường xương tốt so với tai trái vì tai phải không bị đường khí lấn át --> tai phải bệnh nghe rõ hơn tai trái không bệnh (bệnh ở trường hợp này là nghe kém dẫn truyền). Trường hợp 2, giả sử tai phải bị nghe kém tiếp nhận thì sẽ hoàn toàn không nghe được nên tai trái không bệnh sẽ nghe rõ hơn

Kết luận:

- Nghe rõ ở tai bệnh: nghe kém dẫn truyền

- Nghe rõ ở tai lành: nghe kém tiếp nhận ở tai đối diện

NGHIỆM PHÁP RINNE

Cách thực hiện:

Gõ âm thoa rung và đặt cán lên xương chũm (đánh giá đường xương), khi bệnh nhân hết nghe đưa âm thoa trước lỗ tai (đánh giá đường khí)

- Nếu bệnh nhân còn nghe thấy: ĐK > ĐX --> Rinne (+)

- Nếu bệnh nhân không nghe thấy: ĐK < ĐX --> Rinne (-)

Phân tích:

Giả sử tai phải bị nghe kém tiếp nhận. Vì cả ĐK và ĐX đi theo 2 con đường khác nhau để đến tai trong cho nên những tổn thương từ tai trong trở vào nó sẽ chẳng ảnh hưởng gì đến đường đi của ĐK và ĐX nên thời gian của 2 quá trình vẫn theo sinh lý bình thường là ĐK > ĐX 

Giả sử tai phải bị nghe kém dẫn truyền hay nói cách khác ĐK bị ảnh hưởng và dĩ nhiên lúc này ĐK < ĐX

Kết luận:

- ĐK > ĐX (Rinne +): nghe kém tiếp nhận hoặc bình thường

- ĐK < ĐX (Rinne -): nghe kém dẫn truyền

Bảng tóm tắt: